woensdag 28 juni 2017

prentje en de puzzel

Soms heb ik het idee dat ik deze blog beter 'prentje zoekt' kan noemen in plaats van 'prentje maakt'.
Wat allemachtig, wat vind ik het leven vaak een puzzel.
En dan niet eentje waarvan de puzzelstukjes vanzelf in elkaar vallen, nee zo eentje waar het grootste gedeelte lucht of gras is en alle stukjes op elkaar lijken.
Hard werken dus.

Maar langzamerhand krijg ik het idee dat ik met de randjes van de 'levenspuzzel' lekker bezig ben.
De afgelopen tijd komt er één belangrijke 'randvoorwaarde' steeds naar voren: familie.
Of scherper geformuleerd: de impact van je jeugd op de rest van je leven. De keuzes die je maakt.
De relaties die je aangaat. Een van de beste boeken op dit gebied vind ik 'Weg van liefde' van Alain de Botton.
Onlangs heb ik 'm opnieuw herlezen.

In ons volwassen bestaan bestaan roepen we continu de gevoelens op die we zo goed kennen uit onze kindertijd; positief én negatief. Daarbij kunnen we in de valkuil stappen dat we er vanuit gaan dat 'de ander' ons wel zonder woorden aan zal voelen, zoals dat ook was toen je nog een kind was. En anders gaan we bijvoorbeeld mokken, ook een kinderlijke reactie. We willen begrepen worden, maar zijn ondertussen geenszins van plan de ander op weg te helpen. Eigenlijk zijn onze verwachtingen behoorlijk onrealistisch.

Een andere erfenis uit de jeugd is 'overdracht'; een situatie of opmerking lokt bij iemand een reactie uit die niet in verhouding lijkt te staan met hetgeen net heeft plaatsgevonden. Er treedt een gedragspatroon in werking dat ooit is ontwikkeld om om te gaan met een bepaalde dreiging en deze is op de een of andere manier in het onderbewustzijn opgeroepen. Degene die overdreven reageert is verantwoordelijk voor de overdracht van een emotie uit het verleden op iemand in het heden - die zo'n reactie waarschijnlijk niet verdient.
Onze geest is gek genoeg niet altijd in staat zijn positie in de tijd te bepalen. Het frustrerende is dat degene bij wie de overdracht plaats vindt zelf niet goed kan inschatten, laat staan rustig uitleggen, wat er aan de hand is met hem of haar. In onze beklemming trekken we onmiddellijk de ergste conclusies waartoe het verleden ooit aanleiding gaf.
Probeer dan maar eens de heftige emoties binnen de juiste context terug te plaatsen.

Kinderen kunnen ons ook zoveel leren over liefde. Bij een kind probeer je met de grootste welwillendheid aan de weet te komen wat de achterliggende reden is van lastig gedrag. Ouders nemen voetstoots aan dat hun kinderen, ook al gaan ze tekeer, in wezen goed zijn. We weten dat omstandigheden als honger, fysiek ongemak of vermoeidheid een stemming ongemerkt enorm kan beïnvloeden.
Helaas lukt het ons vaak niet om dit instinct over te hevelen naar onze volwassen relaties. We herkennen niet meer de angst, verwarring of uitputting die vrijwel altijd ten grondslag ligt aan humeurigheid of een lelijke opmerking.
De kinderlijke behoefte wordt niet meer (h)erkend.

En dan hebben we het nog niet eens over hechting gehad. Eenderde van de West-Europese en Noord-Amerikaanse bevolking is niet goed gehecht. Dat wil zeggen dat een op de drie mensen te maken heeft gehad met dusdanige teleurstelling in de jeugd dat er als gevolg daarvan primitieve afweermechanismen (daar zijn ze weer) zijn ontwikkeld en het vermogen tot vertrouwen en intimiteit is ondermijnd. Gevolg: angstige of vermijdende hechting.
Angstige hechters zijn geneigd tot claimend en controlerend gedrag.
Vermijdende hechting wordt gekenmerkt door een sterk verlangen conflicten te vermijden en de ander uit de weg te gaan wanneer deze niet in emotionele behoeften heeft voldaan.
Vermijdende personen gaan er snel van uit dat anderen hen willen aanvallen en niet voor rede vatbaar zijn. Er zit niets anders op dan weg te lopen, liefde tonen wordt te gevaarlijk.

Nu ik de impact van de jeugd weer opnieuw op mijn netvlies had staan, kon ik niet anders dan 'ja' zeggen tegen het aanbod van een goede kennis om een keer mee te doen met een familie-opstelling.
Bij een familie-opstelling spelen representanten de rol van familieleden.
Je stelt een vraag die betrekking heeft op een patroon dat je bijvoorbeeld moeilijk kan doorbreken.
Je zet als het ware je familie neer in je leven, en daarmee wordt hun rol duidelijk.
Magisch wat voor inzichten dat op kan leveren.

De puzzel is nog niet compleet, maar de randen tekenen zich steeds duidelijker af.

5 opmerkingen:

  1. oh, lastige puzzel inderdaad. Ben ook nog ferm aan het worstelen...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Nogmaals, jij hebt echt schrijftalent. Wat mooi verwoord.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. ik heb u een beetje gepikt (als in stelen) in mijn blog :)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik voel me vereerd hoor, Els! en nog keurig verwezen ook... Blij dat ik je inspireer!

      Verwijderen