prentje en de valstrik (van het geluk)

'Lange tijd scheen het me toe dat mijn leven op het punt stond te beginnen - het echte leven. Maar er stond altijd wel een obstakel in de weg, iets waar ik eerst doorheen moest, iets wat nog afgemaakt moest worden, tijd die ik nog moest uitzitten, een schuld die ik nog moest inlossen. Daarna zou het leven beginnen. Uiteindelijk drong het tot me door dat die obstakels mijn leven waren.' 

Bovenstaande citaat is van filosoof Alfred de Souza en kwam behoorlijk binnen. Zoals ook het boek binnenkwam waar dit citaat in staat: De valstrik van het geluk (the Happiness Trap) van Russ Harris. 

De valstrik van het geluk is gebaseerd op de psychotherapeutische methode Acceptance and Commitment Therapy (ACT) wat de basis vormt van mijn rTMS-therapie. Mijn therapie loopt nu ten einde. 

Heeft het geholpen? Het heeft me niet genezen, helaas. Dat was me ook niet voorgehouden; het hoogst haalbare was een verlichting van klachten. Het effect is echter minder groot dan ik stiekem toch had gehoopt. 

Hoe ik hiermee om moet gaan, probeer ik via ACT vorm te geven. Dat betekent in de praktijk: het mag er zijn. In plaats van obstakels uit de weg te gaan, probeer ik te accepteren dat deze bij het leven horen. 

Het boek van Harris geeft talloze tips om niet in de gehoorzaamheids- of worstelmodus te belanden. Hoe je niet 'aan de haak wordt geslagen' door je emoties. Het gaat hier te ver om alle strategieën te benoemen. Het fijne is dat hij er op een heel toegankelijke over schrijft. Hij haalt ook een aantal mythes onderuit. 

Mijn favoriet is de mythe over positief denken, behoorlijk aanwezig in onze maatschappij. Volgens Harris is het een illusie dat we zoveel controle hebben over onze gedachten en gevoelens. De kunst is onze gedachten en gevoelens te erkennen. 

Ik mág verdrietig zijn dat de therapie niet heeft gebracht wat ik had gehoopt. Wow, dan komt er ook gelijk een bak verdriet naar de oppervlakte. Voor mij best nieuw. Ik geef het een plek aan tafel. 

Daar zitten al angst, depressie (onderdrukt verdriet) en jaloezie. Maar zij zitten er niet alleen. Want er zitten ook moed, doorzettingsvermogen, kracht en relativering. 

Alle emoties hebben het beste met me voor. Helaas zijn sommige iets te overijverig. In tijden van stress hebben ze het hoogste woord. Ik ervaar vooral stress als ik mezelf onder druk zet. Dat iets leuk 'moet' worden bijvoorbeeld, zoals nu, aan de vooravond van de vakantie. En dat ik dan vooral geen paniekaanval moet krijgen, waarbij ik bij voorbaat al een paniekaanval krijg. 

En mevrouw depressie zit vooral 's ochtends lang aan de (koffie)tafel. Die schenk ik dan nog maar 's bij, in de hoop dat ze daarna toch in de benen komt. 

Deze manier van benaderen helpt me (een beetje). Het is weergaloos weergegeven in 'Inside Out', overigens, zowel in deel 1 en 2. 

En de haas-met-1-oor? Die had ik vorige week bijna weggegooid tijdens het porselein gieten, het afgebroken oor nog in mijn hand. Tot mijn medegieter zei dat hij haar deed denken aan daan uit nijntje. En ik er door mijn porseleinjuf op werd gewezen dat hij ook leuk zou zijn met een houten prothese-oor. 

Niet perfect, wel uniek.  

prentje in België

Gisteren las ik een mooie zin die goed weergeeft hoe ik me vaak voel: ik heb het wachtwoord van het leven niet (vrij geïnterpreteerd). 

Soms lijkt het alsof anderen het wachtwoord wel weten, maar ik net niet oplette toen het werd uitgedeeld. 

Alsof andere mensen wel de levenskunst verstaan. Levenslustig zijn. Weten hoe ze hun leven vorm moeten geven. Niet overspoeld worden door angst, eenzaamheid en depressieve gevoelens. 

Nu weet ik heel goed dat dit vaak ook het beeld is dat ze naar buiten toe willen uitdragen. En is het mijn levenslange missie om ook een tegengeluid te laten horen. 

De momenten dat het lijkt alsof ik ook even het wachtwoord ken, ben ik in verbinding ben met mijn omgeving. Val ik samen. Met mensen, maar ook kunst. Vooral kunst.

Dit weekend was ik in België; Leuven en Mechelen. Samensmelting. Het prachtige artnouveau-gebouw van het voormalige meisjespensionaat in Onze-Lieve-Vrouw-Waver: de Wintertuin van de Ursulinen. 

De heerlijke hotelkamer met uitzicht op gebrandschilderde ramen van een oude kerk. De streetart, de tegels, de terrassen en de zon. 

Misschien had ik even de beschikking over een tijdelijk wachtwoord. 

prentje en Portugal

Ik kan een monomane belangstelling voor iets hebben. Soms vind ik dat irritant, maar vaker nog beschouw ik het als mijn reddingsboei. Zo lang ik interesse heb voor iets, ergens naar uitkijk, vormt dat een toevluchtsoord voor mijn mentale gezondheid. 

Ik heb dat op dit moment met Portugal. Hoewel ik al twee keer bijna het loodje heb gelegd in dit land (als twintiger door salmonella en vorig jaar door een mui) blijft het me trekken.  

Ik heb met name een obsessie voor hun azulejos; de tegels die je daar overal ziet. Maar ook hun volkscultuur vind ik boeiend: Portugezen combineren als geen ander trots met bescheidenheid. Er zit iets melancholisch in dat land, wat tot uiting komt in de fado (uiteraard) maar wat ook de ondertoon is van 'Nachttrein naar Lissabon'. 

Het boek is al jaren uit maar door mijn recente Portugalobsessie heb ik het nu pas gelezen. Het is geschreven door een Zwitserse hoogleraar Filosofie en alle grote thema's van het bestaan komen voorbij: de zin van het leven, vriendschap, rouw, relaties, familie, religie, eenzaamheid en zo verder. 

Het is lang geleden dat ik zo uit mijn sokken werd geblazen door literatuur. 

Kijk, dat is dan weer een voordeel van mijn monomanie. En ik geniet nog even van mijn tegeltjes. 

prentje in Barcelona

Ruim 2 maanden na mijn laatste post (waarvoor dank voor de lieve reacties!) durfde ik het aan om in mijn eentje naar Barcelona te gaan. Dat is een goed teken; dat ik dit überhaupt aanging. 

Ging het goed? Ja en mwah. En dat kan prima naast elkaar bestaan; weet ik inmiddels. 

Ik heb genoten van alle schoonheid in deze stad. Man, wat was Gaudí toch een genie. Ik bezocht zijn kerk, park en 3 huizen waarvan 2 van binnen. Vooral Casa Batlló vond ik heel indrukwekkend. Ik werd verliefd op de blauwe tegels. 

Verdere aanraders: Palau de la Música Catalana; aan kleurrijke details geen gebrek. Werkelijk alles is uit de kast getrokken: 

Casa Vicens, Gaudí's eerste huis, pas sinds een paar jaar te bezoeken:

En natuurlijk de Sagrada Familia, die me altijd weer weet te ontroeren (vooral de lichtval): 

En dat allemaal in 1 dag he. Eén kleurrijke explosie. En ja, het zijn wel platgetreden paden, maar ook zo de moeite waard. 

De volgende dag ging ik weer vol goede moed op pad. 

Parc Guell: 

Hospital de Sant Paul:

Casa Mila (klinkt ook zo lekker):

Daarna had ik het wel even gehad. Reizen in je eentje betekent de vrijheid om je eigen tijd in te delen, maar ook jezelf oppeppen om steeds weer alleen op pad te gaan. Vooral 's avonds vind ik dat lastiger. 

Soms voelde ik me wat eenzaam, soms had een paniekaanvalletje (of 2) maar dat woog niet op tegen alle gave dingen die ik heb gezien. 

De finale was in El Born, een heerlijke creatieve wijk die wat dorpser is (naast een fijn park):

 

Heerlijke stad. 

Én een overwinning.

prentje en rTMS

Ik krijg een raar badmutsje op. De behandelaar zet er stippen en strepen op. Zo weet ze waar ze de spoel moet plaatsen. Ik probeer de moed op te brengen om naar mijn lief te kijken. Die knipoogt naar me. 

Vervolgens meet ze mijn hoofd op. Ze zegt dat ik niet zo'n groot hoofd heb. Dat valt dan weer mee. 

Zolang ik me kan herinneren, heb ik last van angst en dwang. Een van mijn eerste jeugdherinneringen is dat ik als meisje in zoveel mogelijk kamers moest zijn als de klok sloeg. Dus rende ik heen en weer. Ik wilde het niet, maar het moest. Met de dwang kwam de schaamte. Zo jong als ik was, voelde ik wel dat dit niet 'normaal' was. Ik sprak er met niemand over. 

Iedere therapie heb ik gehad. Talloze medicatie geprobeerd. Voor de buitenwereld leek ik een redelijk zorgeloos bestaan te hebben. In de binnenwereld was het donker. Een verpletterende somberheid als ik wakker werd. En altijd de angst en de gedachten om deze te bezweren. Ging ik toegeven aan mijn dwanghandelingen? Gelukkig heb ik ook een ongelofelijke wilskracht. Ik heb er geen dag om verzuimd. En haalde ik troost uit de kunst en de liefde om me heen. 

Ik las over deze behandeling en registreerde het in mijn achterhoofd. Ik vond het ook wel spannend. rTMS staat voor Repetitieve Trancraniële Magnetische Stimulatie. Ik citeer nu even van een medische site: rTMS werkt door hersengebieden te beïnvloeden die verantwoordelijk zijn voor depressiviteit (en angst), door deze gebieden te stimuleren of te remmen met magnetische pulsen. Door het geven van magnetische pulsen kunnen bepaalde hersencellen (neuronen) aangezet worden tot vaker en krachtiger vuren, dan wel geremd om het tegenovergestelde te doen. Hierdoor kunnen hersencircuits beïnvloed worden en symptomen van een depressie afnemen. Het volledige en exacte werkingsmechanisme is nog niet opgehelderd. Wel is het een wetenschappelijk bewezen methode die op steeds meer plekken wordt aangeboden. 

Concreet betekent dit dat ik de komende tijd 3x in de week met een spoel op mijn hoofd zit, pratend over mijn grootste angsten en somberste gedachtes die ik voorheen altijd zoveel mogelijk verborgen heb gehouden. Concreet betekent dit ook dat mijn houding ten opzichte van deze kant van mij 180 graden is gedraaid. Het is geen 'zwakte' maar een biologisch 'defect' dat ik hopelijk op deze manier een beetje kan fixen. 

De grootste bewondering heb ik voor mensen die eerlijk durven te zijn over hun (psychische) kwetsbaarheid. Bekende namen als Hanna Verboom en Katja Schuurman die eerlijk zeggen: dit ben ik (ook). Nu ben ik geen bekende Nederlander, maar ik hield de schaamte over psychische gevoeligheden wél in stand door er ook (nauwelijks) over te praten. Eigenlijk straf je jezelf daarmee (dubbel). 

Deze tijd ligt nu achter me. Ik heb dit op mijn werk gedeeld en de reacties zijn zo lief. De vooroordelen  zitten ook in mijn (kleine) hoofd. Ik ben goed in mijn werk en dit wordt gelukkig ook gezien.  

Ik deel dit nu ook hier. Om mezelf te helpen, maar ook omdat ik hoop dat ik anderen kan helpen. Het is zo eenzaam in het donker. En ik weet dat we met velen zijn. Ik wil niet langer overleven, maar leven. 

Dit is een nieuwe start.

prentje en AI

Ik hou niet zo van technologie. Ik vind het teveel omvattend en onbegrijpelijk. 

Toch kom ik het de laatste tijd steeds vaker in musea tegen. En als het dan met natuurlijke elementen is gecombineerd, spreekt het me wél weer aan. 

Als een soort moderne Alice in Wonderland verwonder ik me maar.